Współczynnik oddawania barw – czym jest wskaźnik CRI i RA i jaka jest ich rola w oświetleniu?

Dobór odpowiedniego oświetlenia do wnętrza domu, gabinetu czy restauracji odgrywa niezwykle kluczową rolę dla naszego samopoczucia i funkcjonalności pomieszczenia. Klimat, jaki jesteśmy w  stanie stworzyć z użyciem lamp, jest w stanie znacząco umilić nam spędzanie czasu oraz wykonywanie codziennych zadań. Co zrobić w przypadku gdy światło powoduje zmianę koloru naszego wyposażenia? Jest to powszechny problem, który najczęściej zdarza się tuż po wniesieniu zakupów do wnętrza domu, gdy zauważamy, że wyglądają inaczej niż w sklepie. Sprawcą tej sytuacji jest zbyt niski współczynnik oddawania barw – co warto o nim wiedzieć? Dziś poruszymy najważniejsze związane z nim kwestie.

Czym jest współczynnik oddawania barw CRI i Ra?

Na samym wstępie przyjrzyjmy się dwóm najistotniejszym dla tematu terminom – wskaźnik Ra i CRI. Są one używane zamiennie, ponieważ dotyczą tego samego aspektu Zatem od początku – skrót CRI (z angielskiego colour rendering index) oznacza współczynnik obrazujący, w jakim stopniu dane źródło światła odwzorowuje rzeczywiste kolory przedmiotów w porównaniu do światła słonecznego. Natomiast Ra wyznaczany jest na podstawie 14 wybranych kolorów próbnych, czyli tzw. testowej próbki kolorów (Test Color Samples). W zależności od producenta można się spotkać także paletą przedstawiającą tylko 8 barw. Aby łatwiej było zrozumieć – można rzec, że Ra to nieco inny zapis CRI.

Jaki wskaźnik oddawania barw CRI ma słońce?

W związku z tym, że jakość światła emitowanego przez lampy porównywana jest do tego, którego źródłem jest słońce, należy odpowiedzieć sobie na pytanie – jaki jest jego współczynnik oddawania barw CRI? Z uwagi na jego najwyższą możliwą naturalność, przyjęto, że Ra wynosi 100.

Designerska lampa wisząca w kolorze białym z misternie ułożonymi pasmami materiału to świetna opcja do przestronnych wnętrz zarówno tych minimalistycznych, jak i bogato zdobionych.

Jak obliczyć wskaźnik oddawania barwa CRI?

Określenie współczynnika oddawania barwa CRI odbywa się zawsze w taki sam sposób. Dysponuje się paletą 14 lub 8 próbek kolorów (pastelowych odcieni), a następnie sprawdza się jakość odwzorowania tych barw z użyciem danego światła. Po przeprowadzonych testach zapisywane są wartości od R1 do R8/R14 i to one najczęściej podawane są na opakowaniu produktu lub karcie produktowej umieszczonej na stronie internetowej.

Jakim współczynnikiem CRI charakteryzują się najpopularniejsze źródła światła?

Bez względu na to, czy przeglądasz lampy sufitowe do swojego mieszkania, czy interesują Cię lampy stołowe dedykowane do biura – w każdym przypadku, aby być w pełni usatysfakcjonowanym z zakupu i końcowego efektu, powinieneś sprawdzić jaki współczynnik oddawania barw CRI wyróżnia dany produkt. Aby choć trochę ułatwić Ci to zadanie i przyspieszyć proces podejmowania decyzji stworzyliśmy dla Ciebie listę najpopularniejszych źródeł światła i wartości CRI, jakimi się charakteryzują:

• światło słoneczne, tradycyjne i halogenowe żarówki – CRI 100;
• żarówki LED – CRI 70-90;
• świetlówki liniowe – CRI 80-98;
• świetlówki kompaktowe – CRI 80-90;
• żarówki indukcyjne – CRI 80;
• lampy metalohalogenkowe – CRI 65-90;
• lampy sodowe wysokiego ciśnienia – CRI 24;
• lampy sodowe niskiego ciśnienia – CRI 10-20.

Złota lampa sufitowa z trzema mlecznymi kulami pomimo swojej prostej konstrukcji zachwyca estetycznym wykonaniem i designerskim kolorem, który z łatwością dopełni każde pomieszczenie urządzone w stylu glamour.

Wskaźnik Ra i paleta kolorów, na jakiej jest sprawdzany

Wiesz już, że w procesie sprawdzania jakości odzwierciedlonej przy świetle barwie równie ważne jest dysponowanie testową próbką kolorów. Do ośmiu podstawowych, które zawsze są wykorzystywane – należą:

• R1 – jasny „szarawy” czerwony;
• R2 – ciemny „szarawy” żółty;
• R3 – mocny żółto-zielony;
• R4 – umiarkowanie żółtawo-zielony;
• R5 – jasny niebieskawo-zielony;
• R6 – jasny niebieski;
• R7 – jasny fiolet;
• R8 – jasny „czerwonawy” fiolet.

Jak już zapewne zauważyłeś, w powyższej liście nie zostały uwzględnione kolory wyróżniające się swoją intensywnością, stąd istnieje także prawdopodobieństwo, że np. barwa czerwona straci na jakości. Z tego względu stworzone zostały uzupełniające testowe próbki kolorów:

• R9 – mocny czerwony;
• R10 – mocny żółty;
• R11 – mocny zielony;
• R12 – mocny niebieski;
• R13 – skóra biała;
• R14 – mocny oliwkowo-zielony.

Czarna lampa biurkowa z walcowatym reflektorkiem na rurce to świetny wybór do gabinetu, w którym ma być nie tylko praktycznie, ale i estetycznie.

Czy wskaźnik oddawania barw Ra wpływa na zdrowie i samopoczucie człowieka?

Nie od dziś wiadomo, że przy naturalnym świetle człowiek czuje się zdecydowanie lepiej niż podczas spędzania wielu godzin w sztucznie oświetlonym pomieszczeniu. Dzięki wysokiemu współczynnikowi oddawania barw wnętrze staje się możliwie najbardziej naturalne, a tym samym jego rzeczywiste odzwierciedlenie kolorów przyczynia się do poprawy samopoczucia i przyjemności z przebywania w nim. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku niskiego Ra, przez które otoczenie jest szare i smutne, a tym samym człowiek zaczyna odczuwać pogarszający się stan psychiczny i nastrój. Zdecydowanie nie sprzyja to ani relaksowi, ani efektywnej pracy. Zaleca się sięganie po lampy, których współczynnik CRI wynosi 80 lub więcej.

W jakich miejscach współczynnik Ra powinien być najwyższy?

Oczywistą sprawą jest, że w domowym zakątku chcemy czuć się szczególnie dobrze i komfortowo, dlatego i w nim powinniśmy zadbać o to, aby wybór światła nie był efektem przypadku. Poza tym warto mieć na uwadze jeszcze kilka innych miejsc, w których nieodpowiedni współczynnik oddawania barw CRI mógłby przyczynić się do gorszych efektów pracy, a nawet licznych komplikacji, mowa o m.in.:

• galeriach sztuki;
• gabinetach lekarskich i stomatologicznych;
• sklepach jubilerskich;
• restauracjach;
• studiach tatuażu;
• salonach fryzjerskich i kosmetycznych.

Na krótkie podsumowanie przypomnimy najważniejszą zależność, którą warto mieć na uwadze, decydując się na zakup jakiejkolwiek lampy – im wyższy wskaźnik oddawania barw, tym lepiej. Po więcej wartościowych porad i designerskich inspiracji zajrzyj do naszego sklepu z lampami ePlafoniera.